De Ik en de Wij

Eind mei maakte ik tijdens een workshop rondom het thema 'neurodiversiteit', die spontaan op mijn pad kwam, een spontaan kunstwerk, gevolgd door een spontaan gedicht over herstel en veerkracht (zie vorige blog). In dit blogbericht staat het kunstwerk, dat ik heb omgedoopt tot 'De Ik en de Wij', centraal.

een deel van De Ik en de Wij met galaxyschilderij op de achtergrond

De Ik en de Wij is een installatie van natuurlijke materialen: boomschors, takken, houten kubussen, een houten kraal, schijfjes van boomstam, een schelp, schapenwol, bijenwas en een walnoot. Het gaat in het kort over hoe het ikje (de Ik) zich verhoudt tot het geheel (de Wij).

'De Ik en de Wij', 2024

De installatie kan o.a. op de volgende niveaus geinterpreteerd worden:

1. procesniveau

2. zielsniveau

3. maatschappelijk niveau

4. energetsich niveau

1. PROCESNIVEAU

Ik koos uit 3 workshops de workshop voor het werken met natuurlijke, ruimtelijke materialen. Daarbij mocht je iets van thuis meenemen wat betekenis voor je heeft. Ik koos voor een aan elkaar gelijmde groep houten kubussen, die ik ooit had geconstrueerd als lampenkap. De lamp was ooit gevallen en ik heb hem daarna nooit meer gerestaureerd. Daar had ik geen zin in, maar de restanten bleven maar 'in de weg' liggen in mijn huis. Omdat ik wel erg van die vormen houd en er voor mij ook veel betekenis in zit, besloot ik dit onderdeel mee te nemen om tijdens de workshop nieuw leven in te blazen. Het diende op procesniveau als uitgangspunt.

2. ZIELSNIVEAU

De kubussen an sich lijken zich ook in een dynamisch arrangement te bevinden. Alsof ze zich aan het herschikken zijn richting een nieuw geheel. Op zielsniveau vertegenwoordigen ze daarmee de processen van desintegratie en re-integratie die ik al

ZO vaak in mijn leven heb meegemaakt. Ik heb van kleins af aan al menigmaal het gevoel

gehad ergens niet in te passen. Qua werk, studie, sociale omgeving of woonplek voelde ik

me vaak genoeg geroepen om 'het weer elders te zoeken'. Dit jaar word ik 40 jaar oud en kan ik eindelijk zeggen dat ik een aanzienlijke rust heb gevonden in hoe ik ben. Zo heb ik mijzelf o.a. verzoend met de labels ASS, ADHD en hoogbegaafdheid. Ik kan nu aardig goed benoemen waar mijn zwakke schakels en krachten liggen. Echter, door het vele maskeren, aanpassen en twijfelen aan mezelf, heb ik wel heel wat omzwervingen moeten maken om tot dit punt te komen. Wat voor mij bij het noemen van deze diagnoses of labels tenslotte altijd van belang is, is de realisatie dat ze niet absoluut zijn, maar vooral dienen als communicatiemiddel om mezelf en anderen duidelijk te kunnen maken hoe ik functioneer en wat mijn behoeften zijn. Wat ik ECHT ben, dat gaat natuurlijk voorbij aan al deze labels en diagnoses... Voor mij gaat de uiteindelijke waarheid überhaupt altijd voorbij aan alle taal en andere vorm.

Het symbool staan voor de processen van desintegratie en re-integratie passen ook zeer goed bij de Theorie van Positieve Desintegratie van Dabrowski, waar ik mezelf zeer goed in kan vinden. Hij kenmerkt de processen van emotionele ontwikkeling en innerlijke uitdagingen en beleveniswerelden van intellectueel en artistiek getalendeerde mensen, gedurende hun levensloop. Hier is meer te lezen over deze theorie: https://www.intensinspireerbaar.nl/hyperprikkelbaarheden.

3. MAATSCHAPPELIJK NIVEAU

Je kunt de installatie kan ook zien als een maatschappij. De huidige maatschappij

waarin wij leven is vol van transitionele / tranformatieve bewegingen, maar heeft tegelijkertijd altijd nog te maken met conservatieve krachten. De mens doet over het algemeen z'n best zich te schikken naar hoe maatschappij functioneert, zodat hij voor zichzelf een stabiele en vruchtbare plek kan genereren. Dat probeerde ik ook, maar het is tot op heden nog niet helemaal gelukt... Hoewel men tegen mij als kind altijd zei 'dat ik er wel zou komen' (want ik had oh zo zoveel talenten en deed het oh zo goed op school... etc.), ben ik veel hobbels tegengekomen waarvan ik steeds moest herstellen.

De objecten om het stelsel van kubussen heen, symboliseren die individuen die niet (helemaal) in de maatschappij (lijken te) passen. OF... reikt de maatschappij in de buitenste lagen misschien gewoon DOOR tot de plek die dat soort individuen innemen en horen ze er dus wel gewoon bij? Ze lijken echter niet in de (conservatieve) kern te passen... Zou de maatschappij zich kunnen herschikken tot een geheel waarin die individuen WEL OOK in die kern passen? Of zal de kern gaan verschuiven?

Ik vraag het me allemaal af.

4. ENERGETISCH NIVEAU

Een maatschappij kenmerkt zich tenslotte ook door de manier waarop er met tijd en ruimte

wordt omgegaan. Ik heb de indruk dat dit voor velen vaak heel onbewust verloopt, omdat

het eenmaal het fundament zou zijn waarop deze wereld of maatschappij gebouwd is, maar voor mij is dat niet zo. Ik ervaar tijd als een beweging in de ruimte, die individueel weer anders beleefd kan worden en tot nieuwe fundamenten kan leiden. Het gaat hier voor mij één en al om energie, die in verschillende mate ontspannen of gespannen kan voelen. Voor mij voelen de ritmes van de gevestigde orde veelal te hectisch en de sprongetjes te laag. Mijn creatieve flow en bewustzijnsenergie lijken daar niet zo compatibel mee te zijn; alsof ik

mezelf steeds piepklein moet maken om mee te kunnen doen (zo’n schijf past bv. ook niet in zo’n kubusje...), maar dan sta ik constant onder spanning.

En ja, wie weet is dat nu ook juist precies te bedoeling. Ik hoop het wel, want dan betekent

het dat ik eindelijk mijn plek gevonden heb.

Neurodiversiteit

De Ik en de Wij is gemaakt tijdens een workshop die georganiseerd werd door Stichting Neurodiversiteit. In het weekend van 14-16 juni mocht ik het werk exposeren in het Oude Stadhuis van Leiden en in Lumen Holland-Rijnland in het centrum van Leiden. Dat weekend werd het Neurodiversiteitsweekend gehouden, dat voor het eerst als weekend in Leiden werd georganiseerd rondom Neurodiversity Pride Day (16 juni). Er waren lezingen, bijeenkomsten en exposities.

De neurodiversiteitsbeweging gaat ervan uit dat we allemaal onderdeel zijn van neurodiversiteit, net als biodiversiteit. In het neurodiverse spectrum zijn er echter mensen bij wie de neuropsyche dermate afwijkt van 'de normaal' (binnen een normaalverdeling), dat deze als 'neurodivergent' gezien worden. Met een neurodivergent brein functioneer je anders dan de meeste mensen en dat kan zich bijvoorbeeld uiten als autisme, adhd of hoogbegaafdheid. Je hebt mogelijk hele andere behoeften dan de meeste anderen om goed te kunnen gedijen in de samenleving. De neurodiversiteitsbeweging strijdt voor een samenleving die zich beter inricht op mensen met een a-typisch / neurodivergent brein, i.p.v. enkel en alleen op de mensen met een neurotypisch brein. Wanneer ook alle neurodivergenten hun plek kunnen vinden in de maatschappij, dan kunnen zij floreren en anderen dienen (uit een leeg glas kun je immers niet schenken...).

• Meer info over het Neurodiversiteitsweekend: https://sleutelstad.nl/2024/06/11/neurodiversiteitsweekend-leiden-je-een-weekend-niet-hoeven-aanpassen/

• Stichting Neurodiversiteit: https://neurodiversiteit.nl/nl/