Natuurwetmatig denken
- Barbara de Ligt
- 19 jun 2022
- 7 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 27 aug
Vormen, ritmes, patronen, verbanden, cycli, kleuren, sferen...Ik lees ze. Ik observeer hoe de natuur altijd weer haar weg vindt naar balans en gezondheid. De natuur is mijn voorbeeld en mijn oorsprong. Ze is mijn heilige boek zonder letters. Als het evenwicht op een plek waar ik op dat moment ben, verstoord is geraakt door de mens, dan bespeur ik dat, ook al lijkt het vanaf de buitenkant ‘puur’. Ik herken natuurwetmatigheden en denk vanuit de basis ‘natuurwetmatig’ of ‘universeelwetmatig’.
Volgens autisme-ervaringsdeskundige en emotiespecialist Vera Helleman is een kenmerk van autisten dat ze natuurwetmatig denken. In 2020 presenteerde Vera vanuit haar visie de grondslag van autisme, die bestaat uit drie pijlers:
Natuurwetmatig denken: Dit is de logica waar vanuit mensen met autisme de wereld aftasten. Problemen in het begrijpen van dubbele boodschappen, spreekwoorden, sarcasme maar ook (bepaalde) sociale verwachtingen komen hier vandaan. Evenals de specifieke interesses. Dit brein is meer gedetailleerd dan overzichtelijk ‘ontworpen’ en weegt alles af tegen een bepaald soort logica (natuurwetten i.p.v. regels). De noodzaak voor regels, maar ook de weerstand tegen regels wordt hier heel logisch. Deze pijler biedt bij begrip handvatten voor een andere, meer autistisch logische, begeleiding die beter afgestemd blijft met zichzelf.
Het ontbreken van een ik-referentiepunt: Het ontbreken van het ik-referentiepunt is oorzaak van de beperking in het voorstellingsvermogen en inlevingsvermogen. De toekomst en het dáár is alleen in te beelden met een ik-referentiepunt. Aan de andere kant is dit de reden van de puurheid, eerlijkheid, het onderliggende respect voor hoe anderen hun leven leven en de nuchterheid over emotionele zaken die we bij autisme waarnemen.
Hypersensitiviteit: Kenmerkend voor autisme is o.a. de hypersensitiviteit. Deze uit zich niet alleen in de fijngevoeligheid van de zintuigen, maar ook in het copinggedrag dat nodig is bij overprikkeling, zoals stimming, afsluiten en woede-aanvallen. In positieve zin is de sensitiviteit een zeer geavanceerd, navigerend gereedschap dat we niet willen afvlakken, maar juist willen inzetten.
(Helleman, 2020; zie: https://www.verahelleman.nl/autisme/ )
Toen ik dit tegenkwam, voelde ik blijdschap. Wat fijn dat autisme ook vanuit deze invalshoek wordt omschreven! Het is voor mij erg herkenbaar en Vera heeft iets belangrijks verwoord waarover ik alleen nog maar over had nagedacht. Autisme is namelijk zoveel meer dan alleen maar een constitutie die ‘stoornissen’ kan veroorzaken (en die vaak relatief zijn t.o.v. het functioneren in onze huidige, moderne samenleving).
Ook de ontwikkeling en manifestatie van mijn begaafde kant kan ik verklaren vanuit deze grondslag.
Natuurwetmatig denken en universeelwetmatig denken
In deze blog ga ik qua pijler verder alleen in op het ‘natuurwetmatig denken’. De andere twee pijlers van Vera Helleman bespreek ik graag in andere blogs. Het natuurwetmatig denken kan overigens op allerlei individuen van toepassing zijn; niet alleen op autisten of (hoog)begaafden, maar bij deze twee groepen komt het wel vaker voor. Voordat ik verder ga, wil ik graag een verschil maken tussen twee begrippen. Vera Helleman spreekt van ‘natuurwetmatig denken’, maar ikzelf noem het ook graag ‘universeelwetmatig denken’. Het verschil zit hem in twee begrippen, zoals die in de literatuur over het algemeen worden gebruikt:
Een universele wet = Een wet die gebaseerd is op regels en principes die universeel geldig zouden zijn en de achterliggende dynamiek die ten grondslag ligt aan de orde en harmonie in het universum, omschrijft.
Een natuurwet = Een wet die gebaseerd is op wetenschappelijke inzichten, verkregen door gedegen onderzoek en empirisch bewijsmateriaal. Het gaat hier om een wet volgens de natuurkunde.
Ik vind dit verschil belangrijk, omdat iemand die natuurwetmatig denkt, niet per se vanuit de wetmatigheden van de natuurkunde denkt, maar volgens (andere) wetten die hij/zij waarneemt waarvan hij/zij voelt dat ze ten grondslag liggen aan de werking van onze natuur of universum. Soms komen die wetten overeen met wetten uit de natuurkunde, maar de kans dat de natuurwetmatige denker zich nooit heeft verdiept in de natuurkunde, zoals wij die op de middelbare school kunnen leren, is natuurlijk aanwezig.
Heb je iets aan dit artikel? Op mijn Instagram @intens_inspireerbaar deel ik meer inspiratie en persoonlijke creaties rond herstel, bewustzijn en creativiteit. Je bent welkom om mee te volgen.
Hoe denkt iemand dan vanuit zichzelf natuurwetmatig? Dat doet hij/zij allereerst door waar te nemen (of te observeren, te voelen of te ervaren)en niet vanuit het denken aan de hand van aangeleerde gedachtes of modellen (zoals de meerderhelft van de mensen dat schijnt te doen). Het gaat hier om een zelfstandige, relatief onafhankelijke denker en observeerder. Het kan hierbij gaan om zowel het waarnemen van je buitenwereld, als het waarnemen van je binnenwereld, wat kan plaatsvinden vanuit zowel activiteit als passiviteit. Over die waarnemingen kan vervolgens worden nagedacht (er vindt reflectie plaats), waarna er weer nieuwe waarnemingen kunnen plaatsvinden. Zo ontstaat een cyclus waarin inzichten worden geboren en bewustzijn zich kan uitbreiden, een steeds vollediger en helderder geheel vormend. Binnen dit proces worden de reeds ontdekte wetmatigheden steeds weer herkend in nieuwe situaties en gebruikt als raamwerk om nieuwe ontdekkingen te kunnen verklaren (wat niet wil zeggen dat iemands inzicht over zo’n wetmatigheid in de basis niet ook nog kan veranderen).
Om de wetten van ons bestaan (van het universum) te leren kennen, moet je echter wel enige verbondenheid met de echte natuur hebben ervaren, bijvoorbeeld in een (ongerept) bos. Voor sommige mensen is een kortstondige duur in zo’n bos al voldoende om zich een hele hoop te beseffen (of te herinneren) over hoe alles werkt, maar je kunt er ook dag na dag, maand na maand of jaar na jaar in vertoeven, waardoor de verbondenheid met bijbehorende inzichten (en daarmee ook het bewustzijn) en het toepassen in de praktijk daarvan, toenemen. In de natuur zijn verschillende vormen, bewegingen, stoffen, ritmes, cycli, etc. waar te nemen en wij mensen zijn daarmee vanuit de oorsprong verbonden (denk maar bv. aan de seizoenen, de maan- & menstruatiecyclus, het ‘komen en weer gaan’). Wij zijn er onderdeel van en wij bestaan er uit. Ooit waren we één met deze zaken, maar de mens heeft door de tijd heen ook zaken gecreëerd die niet in lijn zijn met onze oorsprong, waardoor er onbalans en verwarring is ontstaan en de wetmatigheden op sommige plaatsen nu minder zichtbaar zijn.
Een autist neemt – bewust of onbewust – waar dat het universum werkt aan de hand van een aantal ‘wetten’ en zoekt graag naar logica. Dit geeft houvast, maar tegelijkertijd bekijkt hij elke situatie weer opnieuw, want er zou wel eens een detail anders kunnen zijn, waardoor het in z’n geheel anders is en de gang van zaken mogelijk weer anders verloopt…
Een hoogbegaafde persoon zonder autisme, die natuurwetmatig denkt, heeft over het algemeen minder last van al die prikkelverwerking, waardoor de denk- en handelprocessen sneller gaan en plotselinge veranderingen als minder belastend worden ervaren.
Universele wetmatigheden
“Als iets in lijn is met de universele wetmatigheden
gaat het makkelijker,
kost het minder moeite,
komt het meer overeen met wie we in essentie zijn en
is het in harmonie met het grotere geheel.”
Marja de Vries, 2007;
Iemand die dit inziet, blijft universele wetmatigheden ook graag volgen, want waarom zouden we energie verspillen of onbalans creëren? Wanneer je in lijn met universele wetmatigheden kunt kijken en denken, zijn zaken vaak sneller overzichtelijk en verklaarbaar. Een autistische persoon kan enorme weerstand tonen tegen maatschappelijke wetten en regels die niet in lijn lijken te zijn met zijn/haar logica van de natuurlijke wetmatigheden en kan daarom in de ogen van anderen rigide of ongebalanceerd uit de hoek komen.
Marja de Vries heeft als onderdeel van haar levenswerk een boek geschreven (‘De Hele Olifant in Beeld’ uit 2007) over zeven universele oerwetmatigheden, waar alle andere wetmatigheden op terug te voeren zijn. Volgens Marja zijn universele wetten geen theorie en ook geen model (dus niet iets wat iemand bedacht of ontwikkeld heeft), maar een achterliggende waarheid, die mensen in zichzelf kunnen herkennen als hun eigen waarheid als ze voldoende in contact zijn met wie ze in essentie zijn. Mijn ervaring daarbij is ook, dat we die waarheid in elkaar kunnen herkennen, wanneer we met andere individuen zijn, die in voldoende contact staan met wie ze in essentie zijn. Dat creëert vaak direct een diep gevoel van connectie waarbij je minder woorden nodig hebt om elkaar het een en ander uit te leggen.
Marja heeft de zeven universele wetten (geïnspireerd op de hermetische principes) uiteengezet en onderbouwd met ontdekkingen uit de moderne wetenschap en verhalen uit diverse culturen wereldwijd die een min of meer overeenstemmende kijk hebben op deze wetmatigheden. De zeven universele wetmatigheden zijn, heel beknopt omschreven, als volgt:
De wet van eenheid: Alles in het universum komt voort uit één en dezelfde bron. Alles is onderling verbonden en keert uiteindelijk weer terug naar die bron.
De wet van overeenstemming: Het universum dat uit eenheid is voortgekomen, is een gelaagd universum. Hierbinnen bestaan verschillende niveaus van de werkelijkheid.
De wet van trilling: Alles wat bestaat in het gelaagde universum is energie. Energie is beweging en trilling; dus alles beweegt, vibreert en niets is in ruste.
De wet van polariteit: Alles bestaat uit een relatieve dualiteit. Dualiteit vormt de aard van het universum. Tussen uiterste (polen) bestaan weer verschillende gradaties van hetzelfde.
De wet van ritme: Alles is voortdurend in verandering. Niets blijft permanent hetzelfde. Alles kent een bepaald ritme van komen, gaan en opnieuw verschijnen.
De wet van oorzaak en gevolg: Iedere oorzaak heeft een gevolg en ieder gevolg heeft een oorzaak. Iedere actie veroorzaakt een reactie en omgekeerd.
De wet van dynamische balans: Alles in het universum is samengesteld uit twee schijnbaar tegengestelde beginselen die met elkaar in dynamiek verweven zijn.
Een recent en uitgebreid interview met Marja over haar werk is hier te zien: https://youtu.be/glwLQdxFZY8.
Nu is het natuurlijk niet zo dat iedere persoon die natuurwetmatig of universeelwetmatig ook per se denkt volgens deze specifieke wetmatigheden. Voor mij waren ze in elk geval op diep niveau heel herkenbaar toen ik er voor het eerst in 2007 in de literatuur mee in aanraking kwam. “Ja, zo denk ik ook altijd!” was meteen mijn reactie en ik was verbluft over hoe geniaal Marja zoiets immens groots en samenhangend in één boekwerk kon verwerken. Werkelijk een aanrader voor eenieder die zich hier meer in wil verdiepen. Marja de Vries heeft ook een tweede boek geschreven over ‘Samenlevingen in balans’, waarin zij inzoomt op samenlevingen wereldwijd die in lijn leven met de universele wetmatigheden en zo al voor honderden jaren lang (of zelfs langer) een staat van inherente balans weten te hanteren. In dit soort samenlevingen denkt vrijwel ieder natuurwetmatig.
Heb je iets aan dit artikel? Op mijn Instagram @intens_inspireerbaar deel ik meer inspiratie en persoonlijke creaties rond herstel, bewustzijn en creativiteit. Je bent welkom om mee te volgen.
Bronnen:
Helleman, V. (2020). De kracht van autisme. Te vinden via: https://www.verahelleman.nl/product/de-kracht-van-autisme/
Vries, M. de (2007). De hele olifant in beeld. Ankh-Hermes bv., Deventer.
Opmerkingen